Ένας πιο εμπεριστατωμένος τίτλος που θα ταίριαζε σε αυτό το λογύδριο περί δημιουργίας θα ήταν “Η συγκεκαλυμμένη ευλογία της απομόνωσης”. Επειδή δεν θα το υπογράψει ο Μίλαν Κούντερα, αλλά η αφεντιά μου, επέλεξα κάτι πιο απλό και περιεκτικό: “Καραντίνα και Δημιουργία”. Η αλήθεια είναι πως θυμίζει τίτλο περιοδικού, όπως “Άστρα και Όραμα”, “Σπίτι και Διακόσμηση”, “TV και Αποχαύνωση”, “Γάμος και Ψάρεμα”, ή οποιαδήποτε δύο τυχαία ουσιαστικά με το “και” ανάμεσά τους… Παρ’όλα αυτά, αυτές οι τρεις λεξούλες αποτελούν τον συντομότερο τρόπο να περιγράψω την βαθύτητα (ή ρηχότητα) της φιλοσοφικής απόπειρας που θα ακολουθήσει.
Πριν ξεκινήσω, θα ήταν πρέπον να διευκρινίσω πως σκόπιμα δεν θα αναφερθώ σε οικονομικές επιπτώσεις. Για μια κοινωνία που στηρίζει την ύπαρξή της στον υπερκαταναλωτισμό και βρίσκεται στο ζενίθ μιας καπιταλιστικής κρίσης, η καραντίνα, η απομόνωση και τα λουκέτα πλάθουν το παζλ ενός ζωντανού εφιάλτη.
“But, it’s not always about money”…
…που λένε στο χωριό μου. Όπως είχε πει κάποτε ένας ευθυμογράφος “Τα λεφτά θα σου αγοράσουν έναν σκύλο, αλλά όχι το κούνημα της ουράς του”. Σε αυτό το κείμενο θα αναφερθούμε στο κούνημα της ουράς μας. Όπου “ουρά”, βάλτε “ψυχή” και ξεχάστε για λίγο το χρήμα που κινεί τα γρανάζια της επιβίωσης.
Ας ξεκινήσουμε με το φιλοσοφικό ερώτημα:
“Τι είναι Απομόνωση;”
Ένας φυλακισμένος θα απαντούσε:
“Είναι το μέρος που με κλείνουν για να συμμορφωθώ με τους κανόνες και να μην έρχομαι σε επαφή με άλλους”.
Εντελώς συμπωματικά, την ίδια απάντηση θα δώσει και κάποιος που ζει εκτός φυλακής, κλεισμένος μέσα στο σπίτι του εν καιρώ πανδημίας. Ακόμη κι αν δεν είχε σκοπό να βγει, η επιβολή της απομόνωσης αρκεί να γεννήσει την αίσθηση της άδικης φυλάκισης μαζί με όλα τα επακόλουθά της (ανασφάλεια, θλίψη, οργή, αγανάκτηση κλπ).
Ένας νέος, εθισμένος στα Instagram Stories και στα διογκωμένα κοινωνικά status, θα όριζε την απομόνωση ως μια θηλιά στο λαιμό (ή μια θηλιά στο ΕΓΩ, για να ακριβολογούμε).
Ένας συγγραφέας, από την άλλη, θα κοιτούσε με μισό μάτι τον φυλακισμένο και τον εθισμένο “ινφλουένσερ” και με ζωγραφισμένη την απορία στο βλέμμα θα αποκρινόταν:
“Δηλαδή τι καλύτερο υπάρχει από την απομόνωση;”
Η απομόνωση είναι βάλσαμο για εκείνον που δημιουργεί.
Είναι αυτοσκοπός και προϋπόθεση της έκφρασης.
Φανταστείτε έναν μουσικό που μόλις εμπνεύστηκε την πιο όμορφη μελωδία περιμένοντας τον συρμό του μετρό. Σε λίγα λεπτά, ο συρμός φτάνει και εκείνος στριμώχνεται με τον όχλο. Βαβούρα, ποδοπατήματα, κοκτέιλ ήχων και μυρωδιών απειλούν τη ζωή της έμπνευσής του, προτού καν γεννηθεί.
Φανταστείτε έναν οποιονδήποτε άνθρωπο – άλλωστε όλοι οι άνθρωποι είναι εν δυνάμει καλλιτέχνες – να βρίσκεται καθισμένος στο γραφείο της πρωινής δουλειάς του. Τα τηλέφωνα χτυπούν αδιάκοπα. Πρέπει να απαντήσει, αλλά εκείνος έχει μια τρεμάμενη φλόγα μέσα στο στήθος του. Στην συγχορδία των θορύβων προστέθηκαν και οι αγενείς, επιβλητικές φωνές του προϊστάμενου. Σταματά και κοιτάζει γύρω του. Για λίγα δευτερόλεπτα παύει να είναι υπάλληλος και γίνεται παρατηρητής της ζωής του. Αρπάζει ένα στυλό, ένα τυχαίο χαρτί από τον εκτυπωτή του γραφείου και αρχίζει να γράφει… Όταν θα διαβάσει αυτά που έγραψε, ίσως η ζωή του να μην είναι ποτέ πια ίδια.
Το γράψιμο κάθε παραγράφου ελεύθερης έκφρασης και ουσιαστικής εξωτερίκευσης ισοδυναμεί με μια ολοκληρωμένη ψυχοθεραπεία. Στην αλλοπαρμένη και οριακά παρανοϊκή εποχή μας, ακόμη και οι φαινομενικά υγιείς ψυχές χρειάζονται ένα τακτικό πρόγραμμα ψυχανάλυσης. Αν για οποιονδήποτε λόγο δεν μπορούν να την έχουν, ένα άμεσο και προσιτό υποκατάστατο είναι το γράψιμο. Αυτό που μπορεί να προκύψει από το γράψιμο μπορεί να είναι από μια απλή καταγραφή σκέψεων, ένα ημερολόγιο αναμνήσεων, μέχρι ένα μυθιστόρημα! Δεν έχει σημασία το αποτέλεσμα, όσο η διαδικασία μετατροπής της μοναξιάς σε δημιουργία…
Πέρα από τους χίλιους λόγους που μπορείς να σκεφτείς για να καταραστείς την συγκυρία της καραντίνας, η ευκαιρία της ψυχοθεραπευτικής μοναξιάς είναι ένας από τους λόγους που πρέπει να είσαι ευτυχής. Στους ρυθμούς της “κανονικότητάς” σου, ίσως να μην είχες ποτέ την συγκεκαλυμμένη ευλογία της απομόνωσης…
Γι’ αυτό, ΓΡΑΨΕ!
Γράψε σαν λυσσασμένος!
Εκτονώσου!
Μετά την εκτόνωση της γραφής, συνήθως γεννάται η αναζωογονητική ανάγκη της ανάγνωσης, η οποία θα σε οδηγήσει σε πρωτόγνωρα μονοπάτια. Πολλές φορές συμβαίνει με την αντίθετη σειρά. Η ανάγνωση σε οδηγεί στην ανάγκη της γραφής. Όμως, όταν έχεις ήδη εκτονώσει ανεπηρέαστα την δημιουργικότητά σου, η ανάγνωση γίνεται πιο ουσιώδης και συνειδητή. Θα θέλεις να ανακαλύψεις όλο και περισσότερα δημιουργήματα για να νιώσεις αυτό που οδήγησε τον κάθε συγγραφέα στην δική του εκτόνωση. Τι ήταν αυτό που μετέτρεψε την δική του μοναξιά σε δημιουργία. Κάτσε αναπαυτικά και απόλαυσε αυτό το δημιουργικό ταξίδι που σου χάρισε η συγκυρία της καραντίνας, ξεχνώντας για λίγο αυτά που σου πήρε ως αντίτιμο.
Προσοχή! Μην γράφεις με σκοπό να εκδοθείς. Γράψε για σένα! Ούτως ή άλλως, η πιθανότητα να εκδώσει ένας ελληνικός εκδοτικός οίκος τις πρώτες άσημες δημιουργίες σου (δίχως να πληρώσεις για αυτό) είναι λίγο μικρότερη από την πιθανότητα να κερδίσεις το τζόκερ χωρίς να έχεις παίξει. Ειδικά σε αυτή την εποχή που διανύουμε, έχεις πιθανότητες μόνο αν είσαι διάσημος συγγραφέας που πέθανε πριν από 70 χρόνια και τα έργα σου είναι ελεύθερα δικαιωμάτων. Αλλά με δεδομένο ότι διαβάζεις αυτό το άρθρο, υποθέτω ότι είσαι ζωντανός…
Εξαιρετικό!!!Τροφή για σκέψη 🤔
Ή καλύτερα: “Τροφή για γραφή”
Κύριε Περάκη, είστε εξαιρετικός!!!