Η Φόνισσα – Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Η Φόνισσα

θεωρείται ένα από τα κορυφαία δημιουργήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Είναι νουβέλα γραμμένη από το χέρι του κορυφαίου Έλληνα Συγγραφέα

Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη – (Βιογραφία)

Το βιβλίο είναι γραμμένο στην καθαρεύουσα και αποτελείται συνολικά από 17 κεφάλαια. Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό «Παναθήναια» σε συνέχειες από τον Ιανουάριο ως τον Ιούνιο του 1903, έχοντας τον υπότιτλο «κοινωνικόν μυθιστόρημα». Η πλοκή του έργου εκτυλίσσεται στην ιδιαίτερη πατρίδα του συγγραφέα, τη Σκιάθο.

Κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας είναι η Φραγκογιαννού, μία ηλικιωμένη χήρα, η οποία έζησε μία βασανισμένη ζωή σαν παιδί, ως σύζυγος, ως μήτηρ και ως τήθη, μαθημένη πάντα να υπηρετεί χωρίς αντιρρησεις τους ανθρώπους του περιβάλλοντός της. Η πείρα τής δίδαξε ότι η ζωή για μία γυναίκα είναι γεμάτη βάσανα και η θεωρία της ήταν ότι η γέννηση ενός κοριτσίου δεν φέρνει τίποτα άλλον παρά δυστυχία, όχι μόνον στο ίδιον το παιδί, αλλά και στην οικογένειά του, ιδίως εάν είναι φτωχή.

Το βιβλίο έχει δεχθεί μία σειρά αναλύσεων από λογοτεχνικής, εγκληματολογικής και ποινικής προσεγγίσεως σύμφωνα με τα περισσότερα συγγράμματα του Συγγραφέα. Ο τρόπος που ο Παπαδιαμάντης διεισδύει στην ψυχή της ηρωίδας θεωρήθηκε μοναδικός. Την στιγμή που παράλληλα μεταφέρεται στον αναγνώστη ο ευρύτερος περίγυρος του νησιού, η θέση της γυναίκας στην μικρά κοινωνίαν και οι αντιθέσεις μεταξύ των φτωχών χωρικών και των αρχόντων της εποχής.

Η νουβέλα έχει ανεβεί και στη σκηνή ως θεατρική παράσταση, έχοντας δεχθεί μία σειρά διασκευών από πολλούς Έλληνες σκηνοθέτες. Το 1974 γυρίστηκε ως κινηματογραφική ταινία, σε σκηνοθεσία του Κώστα Φέρρη, με πρωταγωνίστρια τη Μαρία Αλκαίου. Το 2014 ανέβηκε στη σκηνή και ως όπερα από την Εθνική Λυρική Σκηνή.